Τα τελευταία χρόνια, η πατρίδα μας δίνει μία αδιάκοπη μάχη με το χρόνο. Μάχη για να κρατηθεί νέα και ζωντανή. Μία μάχη που, δυστυχώς, τα νούμερα δείχνουν ότι -μέχρι στιγμής- την χάνει. Ήδη από το 2011 έως και τα τέλη του 2016, η χώρα μας απώλεσε σχεδόν το 3% του πληθυσμού της, ενώ η έκθεση της ειδικής επιστημονικής επιτροπής της Βουλής για το Δημογραφικό προβλέπει ότι ο πληθυσμός της χώρας μας μπορεί να μειωθεί από 0,8 έως και 2,5 εκατομμύρια μέχρι το τέλος του 2050. Τα κομμάτια του θλιβερού αυτού παζλ συμπληρώνονται, αν συνυπολογίσει κανείς πως η χώρα μας έχει να καταγράψει πληθυσμιακό πλεόνασμα από τη δεκαετία του 1990. Με απλά λόγια, από το 2000 και έπειτα, κάθε χρονιά «κλείνει» με περισσότερους θανάτους από γεννήσεις παιδιών, φαινόμενο, δηλαδή, που είχε να καταγραφεί από τα χρόνια της Κατοχής. Αυτή είναι και η βασική πτυχή του προβλήματος. Η ακραία υπογεννητικότητα. Ένα σύμπτωμα της εποχής, το οποίο και εδράζεται στο δισταγμό και την ανασφάλεια των νέων ζευγαριών για το αύριο. Αισθήματα που μπλοκάρουν τα σχέδια τους για ένα σπιτικό με πολλές παιδικές φωνές και χαμόγελα. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά μέσο όρο, οι Ελληνίδες αποκτούν το πρώτο τους παιδί στα 30,3 έτη. Αυτό το στατιστικό στοιχείο δεν θα ήταν από μόνο του ανησυχητικό, αν ακολουθούσαν και άλλα παιδιά. Δυστυχώς, όμως, σήμερα, πολλές οικογένειες αρκούνται στο ένα παιδί, με αποτέλεσμα ο δείκτης γονιμότητας στη χώρα μας να αγγίζει μετά βίας το 1,38, ενώ η τιμή για μια ικανοποιητική δημογραφική άνθιση θα έπρεπε να ανέρχεται σε 2,1 ανά γυναίκα. Γίνεται, πλέον, σαφές ότι με αυτούς τους ρυθμούς είναι αδύνατον να αναπληρωθούν οι διαρκώς μειούμενες γενιές.
Παράλληλα, όπως είναι φυσικό, το Δημογραφικό πρόβλημα επιδεινώνεται από την ηλικιακή μετάπτωση του ελληνικού πληθυσμού. Σύμφωνα με μια πρόσφατη ευρωπαϊκή έρευνα, η Ελλάδα θα αποτελεί, το 2030, τη χώρα με το μεγαλύτερο ηλικιακά πληθυσμό της Γηραιάς – κυριολεκτικά πλέον – Ηπείρου. Άλλη μια αρνητική πρωτιά που φαίνεται πως κατακτά η χώρα μας. Μετατρέπεται στο πιο ραγδαία γηράσκον έθνος της Ευρώπης. Άλλωστε, οι εικόνες δημογραφικού «μαρασμού» δεν λείπουν από την καθημερινή μας ενημέρωση. Άδειες πλατείες σε ακριτικά χωριά και περιοχές, κενές σχολικές αίθουσες σε απομακρυσμένα νησιά και πολλές συσσωρευμένες βαλίτσες νέων στα ελληνικά αεροδρόμια. Νέων ανθρώπων που βρίσκονται σε παραγωγική και αναπαραγωγική ηλικία. Νέων επιστημόνων που επιλέγουν τη φυγή από τη χώρα, προκειμένου να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον για τους ίδιους και τις οικογένειες τους. Νέων πολιτών που περίμεναν ότι το «χιλιομπαλωμένο» δίχτυ κοινωνικής προστασίας θα τους κρατούσε όρθιους, ενώ αδυνατεί, ακόμα, και να τους προσφέρει τα βασικά. Και αυτή είναι η δεύτερη μάχη που καλούμαστε να δώσουμε. Να σχεδιάσουμε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο όχι μόνο για τα ζευγάρια που θέλουν να γίνουν γονείς, αλλά και για τις οικογένειες που θέτουν ως στόχο να γίνουν πολυμελείς. Να βοηθήσουμε τους νέους ανθρώπους που βρίσκονται στο εξωτερικό να δουν την ελπίδα πίσω από το πέπλο απαισιοδοξίας που σκεπάζει τη χώρα μας και να επαναπατριστούν. Να σχεδιάσουμε μακρόπνοες και αποτελεσματικές πολιτικές που θα οδηγήσουν νομοτελειακά σε ένα νέο baby boom. Και αυτό πρέπει να γίνει με ορίζοντα όχι τις επόμενες εκλογές, αλλά τις επόμενες γενεές.
Ντόρα Πάλλη
Σύμβουλος Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών θεμάτων
Γενικός Γραμματέας Εθνικής Ολυμπιακής Ακαδημίας
0 comments